przez aristo2 » Pn, 29 lis 2004, 01:03
Załączam glosę W Broniewicza, może coś rozjaśni nam sprawę:
Broniewicz Witold
Orzecznictwo Sądów Polskich 2003/7-8/95
glosa
Glosa do postanowienia SN z dnia 15 lutego 2002 r., V CKN 1100/00.
Komentowane orzeczenie :
2002.02.15 postanow. SN V CKN 1100/00 OSNC 2003/1/11
Tezy publikacji :
1.
Nie ulega wątpliwości, że nieusuwalna następcza utrata zdolności sądowej przez stronę procesową uzasadnia umorzenie postępowania, to jednak bezpośrednią podstawę takiego umorzenia stanowi [...] art. 182 § 1 zd. II k.p.c., a nie art. 355 § 1 k.p.c., który wskazuje jedynie w sposób ogólny podstawę umorzenia postępowania.
2.
Utrata wszakże przez powodowe przedsiębiorstwo zdolności sądowej, oznaczająca w istocie rzeczy utratę przezeń bytu faktycznego i prawnego, czyli śmierć cywilną, stwarzała stan rzeczy, w którym proces mógł być kontynuowany jedynie przy udziale w nim jako strony powodowej w znaczeniu także procesowym nabywcy spornej wierzytelności. Wobec bowiem ustania podmiotu podstawionego w miejsce nabywcy tylko ten ostatni jako strona w znaczeniu materialnym miał legitymację procesową czynną do udziału w toczącym się procesie. Brak zezwolenia strony pozwanej na wstąpienie nabywcy wierzytelności do procesu w trybie art. 192 pkt 3 k.p.c. stał się bezprzedmiotowy ze względu na utratę zdolności sądowej (bytu) przez pierwotną stronę powodową i związaną z tym niemożność jej dalszego udziału w procesie. Zawieszone z powodu tej utraty postępowanie musiało ulec podjęciu z udziałem nabywcy spornej wierzytelności, czego konsekwencją byłoby wyznaczenie terminu rozprawy i wezwania na nią nabywcy. Nie było natomiast w świetle art. 182 § 1 zd. II i art. 355 § 1 k.p.c. żadnych podstaw do umorzenia postępowania.
3.
Umorzenie przewidziane w art. 39316 k.p.c. wchodzi w grę wówczas, gdy przyczyna umorzenia zaszła już w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, lecz sąd ten zamiast umorzyć postępowanie wydał wyrok, a sąd drugiej instancji zamiast wyrok ten uchylić i postępowanie (pierwszoinstancyjne) umorzyć, wydał wyrok zmieniający wyrok sądu pierwszej instancji albo oddalający apelację. W takiej sytuacji Sąd Najwyższy w razie wniesienia kasacji powinien uchylić wyroki obu sądów niższych instancji i umorzyć postępowanie pierwszoinstancyjne, nie może natomiast umorzyć postępowania drugoinstancyjnego ani postępowania własnego, gdyż przyczyna umorzenia nie dotyczyła tych postępowań, zaś postępowanie przed Sądem Najwyższym było jak najbardziej potrzebne dla dokonania negatywnej oceny wyroków sądów niższych instancji.
4.
Jeżeli przyczyna umorzenia postępowania [która powstała dopiero w postępowaniu przed Sądem Najwyższym] polega na cofnięciu kasacji albo na pojawieniu się którejkolwiek z okoliczności przewidzianych w art. 182 § 1 k.p.c., Sąd Najwyższy powinien umorzyć jedynie swoje postępowanie, co spowoduje uprawomocnienie się wyroku sądu drugiej instancji, a jeżeli był to wyrok oddalający apelację, także wyroku sądu pierwszej instancji (art. 182 § 3 cz. pierwsza w zw. z art. 31919 k.p.c.). [...] Jeżeli przyczyna umorzenia postępowania polega na cofnięciu pozwu, zawarciu ugody albo którejkolwiek z okoliczności przewidzianych w art. 182 § 3 cz. druga oraz w art. 446, 450 § 2 i 456 § 1 i 3 k.p.c., Sąd Najwyższy powinien umorzyć postępowanie w całości, tj. we wszystkich trzech instancjach.