SpecPrawny.pl | Forum Prawne

złożyłam zażalenie do Sądu Apelacyjnego na postanowienie Sądu Rejonowego dotyczącego zwolnienia od kosztów sądowych. Sąd Apelacyjny utrzymał w mocy postanowienie Sądu Rejonowego. Niedostałam jednoczesnie pouczenia czy przysługuje mi odwołanie.
Czy przysługuje mi zazalenie od postanowienia Sądu apelacyjnego, jeśli tak to do jakiego Sądu i w jakiej formie?
pozdrawiam
Ewa

Nie przysługuje Ci żaden środek odwoławczy.

Darek ma rację. Jednakże, gdyby zmieniły się okoliczności, możesz ponownie złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych.

Marcinie dziekuję za doprecyzowanie odpowiedzi.

Ponieważ zmieniły się okoliczności do jakiego Sądu powinnam złożyć ponownie wniosek: do Sądu pierwszej instancji cz do Sądu Apelacyjnego?

pozdrawiam
Ewa

Zgodnie z art. 114 § 1 kpc Wniosek o przyznanie zwolnienia od kosztów sądowych należy zgłosić na piśmie lub ustnie do protokołu w sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy.

Z orzecznictwa:

Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna

z dnia 23 lutego 1999 r.

I CKN 1064/97

Nie przerywa biegu terminu do uiszczenia opłaty sądowej (art. 16 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych - Dz. U. 1967 r. Nr 24 poz. 110) wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, który został złożony po prawomocnym oddaleniu uprzednio złożonego wniosku w tym przedmiocie, jeżeli nie zachodzą nowe okoliczności uzasadniające odmienną ocenę możliwości poniesienia kosztów sądowych przez stronę.

Przewodniczący: sędzia SN J. Gudowski.

Sędziowie SN: H. Ciepła, M. Sychowicz (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 23 lutego 1999 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Tomasza W., prowadzącego działalność gospodarczą jako K.(...) - Import-Hurt w P., przeciwko H.(...) - V.(...) SA w G., z udziałem interwenienta ubocznego Fabryki Maszyn Elektrycznych „W.(...)” Biuro Handlowe - Spółka z o.o. w P. o zapłatę, na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 23 stycznia 1997 r. sygn. akt (...)

postanowił odrzucić kasację.


Uzasadnienie
Przed upływem terminu tygodniowego do uiszczenia wpisu od wniesionej przez niego kasacji powód złożył wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych przez zwolnienie od obowiązku uiszczenia wpisu od kasacji. Sąd Apelacyjny w Poznaniu wniosek oddalił i Przewodniczący wezwał powoda do uiszczenia wpisu od kasacji w terminie tygodniowym. Przed upływem tego terminu powód w dniu 19 sierpnia 1997 r. wniósł o zwolnienie od kosztów sądowych przez zwolnienie od obowiązku wniesienia wpisu od kasacji w kwocie przekraczającej 1.000 zł. Podał, że jego ogólna sytuacja finansowa nie uległa zmianie i wszelkie okoliczności przytoczone w poprzednim wniosku są nadal aktualne; zadeklarował uiszczenie wpisu od kasacji w kwocie 1.000 zł, gdyż taką kwotę otrzymał z tytułu pożyczki od ojca. Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 26 sierpnia 1997 r. wniosek oddalił. W podobnych okolicznościach powód złożył dwa kolejne wnioski o zwolnienie od kosztów sądowych przez zwolnienie od obowiązku uiszczenia części wpisu od kasacji. Pierwszy z tych wniosków Sąd Apelacyjny oddalił, a w wyniku drugiego zwolnił powoda od obowiązku wniesienia wpisu od kasacji w kwocie przekraczającej 3.000 zł. W wykonaniu wezwania Przewodniczącego wpis w takiej kwocie powód uiścił przed upływem tygodnia od dnia doręczenia wezwania. W takich okolicznościach Sąd Apelacyjny przedstawił Sądowi Najwyższemu do rozpoznania kasację wniesioną przez powoda.

Sąd Najwyższy przed przystąpieniem do rozpoznania kasacji obowiązany jest zbadać, czy kasacja jest dopuszczalna i jeżeli stwierdzi niedopuszczalność kasacji odrzuca ją na posiedzeniu niejawnym (art. 393[8] § 1 kpc).

Badając dopuszczalność kasacji wniesionej przez powoda Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Za utrwalony w praktyce sądowej należy uznać pogląd, że złożenie w czasie biegu terminu do uiszczenia opłaty sądowej wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych powoduje przerwanie biegu tego terminu i w razie odmowy zwolnienia od kosztów sądowych termin do uiszczenia opłaty sądowej biegnie na nowo od chwili doręczenia ponownego wezwania do jej uiszczenia. Pogląd taki, który wykrystalizował się jeszcze w latach sześćdziesiątych i początkowo wyrażony został w szczególności w orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 2 listopada 1962 r. II CZ 121/62 (OSPiKA 1963/11 poz. 284, OSNCP 1963/7-8 poz. 182) i postanowieniu z dnia 20 grudnia 1966 r. II CZ 146/66 (OSNCP 1967/6 poz. 113), został powtórzony w wielu późniejszych orzeczeniach.

Przedstawiony pogląd odnosi się do sytuacji procesowych normalnych, typowych. Już w pierwszym z powołanych orzeczeń, w nawiązaniu do judykatury międzywojennej, zwrócono uwagę na możliwość przewlekania procesu przez nieuczciwą stronę wskutek stałego ponawiania wniosków o zwolnienie od kosztów sądowych po każdym doręczeniu wezwania do uiszczenia opłaty. W związku z tym Sąd Najwyższy wyraził zapatrywanie, że wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, złożony po prawomocnym oddaleniu poprzedniego wniosku, podlegałby odrzuceniu, gdyby nie zawierał twierdzenia, że od chwili odmowy zwolnienia nie nastąpiła zmiana okoliczności; złożenie takiego wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, który podlega a limine odrzuceniu, nie mogłoby być uznane za zdarzenie zwalniające stronę od uiszczenia opłaty w terminie zakreślonym w wezwaniu.

Nie jest trafne stanowisko, że w przedstawionych okolicznościach ponowny wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych powinien zostać odrzucony. Wyjaśnione już zostało (patrz w szczególności postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 1966 r. I CZ 9/66 z glosą W. Berutowicza OSPiKA 1967/9 poz. 221), że wniosek taki podlega oddaleniu. Tak też postępował Sąd Apelacyjny z kolejnymi wnioskami o zwolnienie od kosztów sądowych, składanymi przez powoda. Z zastrzeżeniem tej uwagi należy podzielić przytoczone wyżej zapatrywanie, wyrażone w orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 2 listopada 1962 r. II CZ 121/62 OSPiKA 1963/11 poz. 284, OSNCP 1963/7-8 poz. 182.

Stanowisku takiemu Sąd Najwyższy dał już wyraz w postanowieniu z dnia 19 września 1997 r. III CZ 48/97 (niepubl.). W postanowieniu tym Sąd Najwyższy mianowicie stwierdził, że złożenie przez stronę ponownego wniosku o zwolnienie od opłaty sądowej należnej od kasacji, bez powołania istotnej zmiany okoliczności, uzasadniającej powtórne rozpatrzenie sprawy w tym zakresie, nie przerywa biegu terminu określonego w art. 16 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 1967 r. Nr 24 poz. 110 ze zm.) do usunięcia braku opłaty; w przeciwnym bowiem wypadku strona mogłaby wykorzystywać swoje uprawnienia do ubiegania się o zwolnienie od kosztów sądowych z zamiarem nie mającym nic wspólnego z celem unormowania wynikającego z art. 113 kpc. Sąd Najwyższy przyjął przy tym, że stwierdzenie, iż strona zabiegająca o zwolnienie od opłaty sądowej ponawia wniosek po prawomocnym nieuwzględnieniu jej żądania, bez uwzględnienia jego ustawowej podstawy, a w szczególności bez powoływania się na istotną zmianę stanu majątkowego, może nastąpić w postanowieniu sądu rozstrzygającym o tym wniosku.

Reasumując to, co zostało już powiedziane, należy przyjąć, że nie przerywa biegu terminu do uiszczenia opłaty sądowej (art. 16 ust. 1 i 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych) wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, który został złożony po prawomocnym oddaleniu uprzednio złożonego wniosku w tym przedmiocie, jeżeli nie zachodzą nowe okoliczności uzasadniające odmienną ocenę możliwości poniesienia kosztów sądowych przez stronę. Dla wywołania przez ponownie złożony wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych skutku w postaci przerwania biegu terminu do uiszczenia opłaty sądowej nie można przy tym uznać za wystarczające samo powołanie się przez stronę na nowe okoliczności, ale okoliczności te rzeczywiście muszą wystąpić. Ustaleń w tym względzie dokonuje sąd rozpoznając wniosek o ponowne zwolnienie od kosztów sądowych. Konsekwencją oddalenia tego wniosku wobec ustalenia, że nie wystąpiły nowe okoliczności, jest stwierdzenie, iż wniosek ten nie przerwał terminu do uiszczenia opłaty sądowej.

Wprawdzie postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 26 sierpnia 1997 r. nie zawiera uzasadnienia, na podstawie którego można by wnosić o motywach jego podjęcia, ale już z wniosku, na skutek którego postanowienie to zostało wydane, wynika, że został on złożony nie ze względu na zaistnienie nowych okoliczności świadczących o pogorszeniu się sytuacji majątkowej powoda, lecz wręcz przeciwnie: sam powód uznał, że ze względu na otrzymaną od ojca pożyczkę jest w stanie uiścić część wpisu od kasacji. Wymieniony wniosek - zgodnie z tym, co uprzednio powiedziano - nie przerwał zatem tygodniowego terminu wyznaczonego powodowi do uiszczenia wpisu od kasacji. Dla oceny tej nie ma znaczenia, że w pierwszym wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych powód domagał się zwolnienia od obowiązku uiszczenia całego wpisu od kasacji, a we wniosku z dnia 19 sierpnia 1997 r. tylko od części tego wpisu. Oba wnioski były wnioskami o częściowe zwolnienie od kosztów sądowych, przy czym pierwszy wniosek był dalej idący. Rozstrzygając go Sąd Apelacyjny mógł zwolnić powoda zarówno od obowiązku uiszczenia całego wpisu od kasacji, jak i od części tego wpisu. Oddalenie tego wniosku oznacza, że sąd nie znalazł podstawy nawet do zwolnienia powoda od obowiązku uiszczenia części wpisu od kasacji.

Skoro wniosek powoda z dnia 19 sierpnia 1997 r. o zwolnienie od kosztów sądowych nie przerwał tygodniowego terminu wyznaczonego mu do uiszczenia wpisu od kasacji i powód nie uiścił wpisu w tym terminie, kasacja, stosownie do art. 16 ust. 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, podlegała odrzuceniu. Takiej konsekwencji nieuiszczenia wpisu od kasacji w wyznaczonym terminie nie niweczą ani dalsze czynności powoda w postaci składania kolejnych wniosków o zwolnienie od obowiązku uiszczenia wpisu od kasacji i, wreszcie, uiszczenia części tego wpisu w zakreślonym terminie, ani czynności Sądu Apelacyjnego polegające na rozpoznawaniu dalszych wniosków powoda o zwolnienie od obowiązku uiszczenia części wpisu od kasacji, częściowym uwzględnieniu ostatniego z tych wniosków oraz wzywaniu powoda do uiszczenia całości lub części wpisu od kasacji i zakreślenia mu terminu do dokonania tej czynności. Wymienione czynności powoda były nieskuteczne, a czynności Sądu Apelacyjnego zbędne.

Kierując się przytoczonymi względami Sąd Najwyższy, na podstawie art. 393[8] § 1 kpc, postanowił jak w sentencji.