SpecPrawny.pl | Forum Prawne

Jak się mają przepisy o przeniesieniu własności (np. nieuprawnionym zbyciu rzeczy ruchomej) i prawach do rzeczy, jeśli rzecz do której ma się prawo a która się utraciło stała się częścią składowa nieruchomości? Czyją własnością jest taka rzecz? Czy nie istnieje już roszczenie o zwrot rzeczy bo nie ma juz tej rzeczy? Czasami jednak mimo iż coś jest częścią składową to da się odłączyć. Jeśli ktoś ukradł nam drzewko (lub zostało ono wykopane brew naszej woli) i zostało ono przesadzone do innego ogródka to przecież da się ten proces odwrócić. Istnieje więc roszczenie o zwrot drzewka?

Z kc:

Art. 47. § 1. Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.

§ 2. Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.

§ 3. Przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowych.


Art. 48. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.

Proponuję uwzględnić także poniższe przepisy kodeksu cywilnego, być może będą one pasowały do Twej sytuacji, którą opisałeś dość ogólnikowo:

Art. 191. Własność nieruchomości rozciąga się na rzecz ruchomą, która została połączona z nieruchomością w taki sposób, że stała się jej częścią składową.

Art. 192. § 1. Ten, kto wytworzył nową rzecz ruchomą z cudzych materiałów, staje się jej właścicielem, jeżeli wartość nakładu pracy jest większa od wartości materiałów.

§ 2. Jeżeli przetworzenie rzeczy było dokonane w złej wierze albo jeżeli wartość materiałów jest większa od wartości nakładu pracy, rzecz wytworzona staje się własnością właściciela materiałów.

Art. 193. § 1. Jeżeli rzeczy ruchome zostały połączone lub pomieszane w taki sposób, że przywrócenie stanu poprzedniego byłoby związane z nadmiernymi trudnościami lub kosztami, dotychczasowi właściciele stają się współwłaścicielami całości. Udziały we współwłasności oznacza się według stosunku wartości rzeczy połączonych lub pomieszanych.

§ 2. Jednakże gdy jedna z rzeczy połączonych ma wartość znacznie większą aniżeli pozostałe, rzeczy mniejszej wartości stają się jej częściami składowymi.

Art. 194. Przepisy o przetworzeniu, połączeniu i pomieszaniu nie uchybiają przepisom o obowiązku naprawienia szkody ani przepisom o bezpodstawnym wzbogaceniu.

No to prosze sobie wyobrazić sytuację. Zasadzone pięć nowych drzewek na polu. Za pewien czas drzewek nie ma, bo ktoś je przesadził do siebie. Ponieważ te drzewka są częścia składową nieruchomości więc nie mogą być przedmiotem praw rzeczowych. I chociaż moga być od gruntu odłączone bez problemu to pozostają tylko roszczenia o bezpodstawne wzbogacenie i o odszkodowanie?

Roszczenie odszkodowawcze może polegać na zapłacie ale może także przybrac postać żądania przywrócenia stanu poprzedniego (tzw. restitutio in integrum) .
Wybór należy do powoda

Mówi o tym kodeks cywilny:
Art. 363. § 1. Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.