Potocznie meldunek utożsamiany jest ze swego rodzaju prawem do lokalu. Jest to błędne rozumowanie bo jest to w istocie jedynie rejestracja obywatela w określonym miejscu na potrzeby państwa. Choć aby uzyskać zameldowanie trzeba przedstawić w urzędzie potwierdzenie że ma się prawo przebywać w danym lokalu to sam meldunek z pewnością nie tworzy żadnych uprawnień do lokalu.
Info ze
strony Trybunału Konstytucyjnego:
K. 20/01
Komunikat prasowy po rozprawie w sprawie konstytucyjności przepisu dotyczącego obowiązku meldunkowego na okres dłuższy niż 2 miesiące
27 maja 2002 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją przepisu ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych nakazującego osobie, która chce się zameldować na pobyt stały lub czasowy dłuższy niż 2 miesiące, przedstawienie potwierdzenia, że posiada uprawnienia do przebywania w tym lokalu.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 9 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych jest niezgodny z art. 52 ust. 1 i art. 83 w zw. z art. 2 Konstytucji RP. Nie jest zaś niezgodny z art. 7 i art. 32 Konstytucji RP.
Trybunał uznał, że zaskarżony przepis jest sprzeczny z zasadą swobodnego poruszania się po Rzeczypospolitej Polskiej oraz swobodnego wyboru miejsca zamieszkania i pobytu wyrażoną w art. 52 Konstytucji RP. Mimo że nie zabrania mieszkać bądź przebywać w określonych miejscowościach, przewiduje znaczne utrudnienia w wyborze takiego miejsca. Nakazuje bowiem osobie, która chce się zameldować na okres dłuższy niż 2 miesiące formalne potwierdzenie uprawnienia do przebywania w lokalu, w którym ma nastąpić zameldowanie. Potwierdzenie to powinien wydać w formie pisemnej właściciel (zarządca) nieruchomości. Nieuzyskanie takiego potwierdzenia prowadzi do długotrwałej i kosztownej procedury sądowej, by uzyskać potwierdzenie zastępcze niedopełnienie zaś obowiązku meldunkowego jest wykroczeniem.
Trybunał uznał, że obowiązek meldunkowy jest instytucją wynikającą z konstytucyjnej klauzuli porządku publicznego mającą jednocześnie związek z ochroną praw interesów jednostki. Służy bowiem prawidłowemu wykonywaniu funkcji przez organy władzy publicznej oraz ochronie interesów samych zainteresowanych. Organ meldunkowy nie rejestruje zaś uprawnień do lokalu, lecz gromadzi informacje w zakresie danych o miejscu pobytu osób. Jego zadaniem nie powinna być więc forma kontroli legalności zamieszkania i pobytu lecz faktyczne rejestrowanie danych. [podkr. moje - M.]
Wniosek do TK w tej sprawie wniósł Rzecznik Praw Obywatelskich, który wskazał, że w wyniku obowiązywania zaskarżonego przepisu wiele osób (w większości bez własnej winy) nie może zameldować się w miejscu stałego pobytu np. gdy były małżonek odmawia potwierdzenia uprawnień współmałżonkowi w budynku stanowiącym majątek dorobkowy z byłego małżeństwa lub gdy zgody na meldunek nie wyraża jeden z kilku współwłaścicieli lokalu. Osoby nigdzie nie zameldowane mają wówczas problem z uzyskaniem określonych dokumentów, np. zarejestrowaniem samochodu, uzyskaniem paszportu, otwarciem rachunku bankowego.
Rozprawie przewodniczył Sędzia TK Krzysztof Kolasiński, a sprawozdawcą był Sędzia TK Andrzej Mączyński.
Wyrok jest prawomocny i ostateczny a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.
Komunikat prasowy przed rozprawą
27 maja 2002 r. o godz. 9:00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek o stwierdzenie niezgodności z konstytucją przepisu ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych nakazującego przedstawienie potwierdzenia, że osoba, która zamierza zameldować się w lokalu na pobyt stały lub czasowy dłuższy niż 2 miesiące posiada uprawnienia do przebywania w tym lokalu.
Rzecznik Praw Obywatelskich złożył wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie, że art. 9 ust. 2 ustawy z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych jest sprzeczny z art. 2, art. 7, art. 32, art. 52 ust. 1 i art. 83 Konstytucji RP.
Osoby przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej mają obowiązek zameldowania się w miejscu stałego lub czasowego pobytu. Oprócz przedstawienia potwierdzenia do pobytu w lokalu, w którym ma nastąpić zameldowanie należy jeszcze - w myśl zaskarżonego przepisu - przedstawić potwierdzenie uprawnienia do przebywania w lokalu, w którym to zameldowanie ma nastąpić. W efekcie - zdaniem Rzecznika - wiele osób (w większości bez własnej winy) nie może zameldować się w miejscu stałego pobytu. Ma to miejsce np. w sytuacji, gdy były małżonek odmawia potwierdzenia uprawnień współmałżonkowi w budynku stanowiącym majątek dorobkowy z byłego małżeństwa lub gdy zgody na meldunek nie wyraża jeden z kilku współwłaścicieli lokalu. Osoby nigdzie nie zameldowane mają wówczas problem z uzyskaniem określonych dokumentów, np. zarejestrowaniem samochodu, uzyskaniem paszportu, otwarciem rachunku bankowego. Powstaje w ten sposób grupa obywateli posiadających "uboższe prawa", co - zdaniem wnioskodawcy - jest sprzeczne z wyrażoną w art. 32 Konstytucji RP zasadą równości wobec prawa. Zaskarżony przepis, według RPO, nie jest także zgodny z konstytucyjną zasadą wolności poruszania się po terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 52 ust. 1), klauzulą demokratycznego państwa prawa (art. 2), obowiązkiem przestrzegania praw przez organy władzy publicznej (art. 7), a także z wyrażoną w art. 83 normą określającą obowiązek przestrzegania praw Rzeczypospolitej.
Rozprawie będzie przewodniczył Sędzia TK Krzysztof Kolasiński, a sprawozdawcą będzie Sędzia TK Andrzej Mączyński.