SpecPrawny.pl | Forum Prawne

Czy po 19 miesiącach od dnia zapłaty należności mogę wystąpić o odsetki od nieterminowej zapłaty, gdyż została ona zapłacona z opóźnieniem 6 miesięcznym.

Od strony cywilnoprawnej możesz (za okres opóźnienia), o ile nie upłynął okres przedawnienia (co to była za należność ??) Nie wypowiadam się co do skutków podatkowych.

Bardzo Ci dziękuję ,napisz mi jeszcze jeśli możesz czy te odsetki przedawniają się po 3 latach od momentu zapłaty należności(chodzi mi o dochodzenie w sądzie)

napisz mi jeszcze jeśli możesz czy te odsetki przedawniają się po 3 latach od momentu zapłaty należności(chodzi mi o dochodzenie w sądzie)

3 lata - jeśli dotyczą świadczenia pieniężnego związanego z działalnością gospodarczą. Ale nie od momentu zapłaty, tylko od dnia opóźnienia (za każdy dzień opóźnienia osobno).

Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Cywilna
z dnia 5 kwietnia 1991 r.
III CZP 20/91

1. Termin przedawnienia roszczenia o zapłatę odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej, wynosi od czasu wejścia w życie ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz. U. 1990 r. Nr 55 poz. 321) trzy lata.
2. Roszczenie o odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego staje się wymagalne osobno w każdym dniu opóźnienia i w związku z tym przedawnia się osobno za każdy dzień opóźnienia.

Bardzo Ci dziękuję, już wiem o co chodzi.

A czy możeci mi odpowiedzieć, bo zupełnie sie zgubiłam, jak się do tego ma art. 751 k.c. ?

jak się do tego ma art. 751 k.c. ?

Dobrze :).
A poważnie - art. 751 kc jest jednym ze szczególnych przepisów do art. 118 kc. Art. 118 kc stanowi: Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Ponieważ art.751 kc jest przepisem szczególnym do art. 118 kc, termin przedawnienia liczymy wg tego przepisu szczególnego dla roszczeń w nim wymienionych. Jeśli przepisu szczególnego nie znajdziemy (tak jest np. przy roszczeniu o odsetki), termin przedawnienia liczymy na zasadach ogólnych, wg art. 118 kc.

Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Cywilna
z dnia 21 października 1994 r.
III CZP 136/94

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Biura Projektów Przemysłu Tworzyw i Farb „Proerg” w G. przeciwko „Polifarb-Oliwa”, Zakładom Farb w G. o zapłatę po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym zagadnienia prawnego przekazanego przez Sąd Apelacyjny w Katowicach postanowieniem z dnia 14 września 1994 r. I Acr 486/94 do rozstrzygnięcia w trybie art. 391 kpc:

„Czy przepisem szczególnym, o którym mowa w art. 118 kc, jest dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej każdy przepis przewidujący dla roszczeń danego rodzaju termin krótszy aniżeli trzyletni, czy też przepisem szczególnym będzie wyłącznie przepis, z którego brzmienia lub celu wynika, iż dotyczy on roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej?”

podjął następującą uchwałę:

Przepisem szczególnym, o jakim mowa w art. 118 kc, jest - w stosunku do roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - każdy przepis ustawy przewidujący krótszy niż trzyletni termin przedawnienia.

Uzasadnienie
W pozwie wniesionym w dniu 7 stycznia 1994 r. powodowe Biuro Projektów Przemysłu Tworzyw i Farb „Proerg” w G. zażądało zasądzenia od pozwanych Zakładów Farb „Polifarb-Oliwa” w G. kwoty 216.496.000 zł z odsetkami tytułem wynagrodzenia za wykonanie dokumentacji projektowej objętej umową zawartą przez strony w dniu 16 października 1990 r.

Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa, zarzucając, że dzieło w postaci projektu technicznego przekazano pozwanemu w dniu 10 stycznia 1991 r., a zatem roszczenie powoda o zapłatę wynagrodzenia za jego wykonanie zostało - zgodnie z przepisem art. 656 kc - przedawnione z upływem 2 lat, tj. w styczniu 1993 r. Powództwo wniesione w dniu 7 stycznia 1994 r. ulega więc - zdaniem pozwanych Zakładów - oddaleniu.

Wyrokiem z dnia 11 kwietnia 1994 r. Sąd Wojewódzki - Sąd Gospodarczy w Katowicach powództwo oddalił, albowiem zarzut strony pozwanej uznał za trafny, przy czym zarazem stwierdził, że pozew wpłynął do sądu po upływie terminu określonego w przepisie art. 646 kc.

Rozpoznając rewizję strony powodowej, Sąd Apelacyjny w Katowicach - przyjąwszy, że dochodzone roszczenie jest w sposób niewątpliwy i bezsporny związane z prowadzeniem przez powoda działalności gospodarczej - przedstawił Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia w trybie art. 391 § 1 kpc zagadnienie prawne o treści przytoczonej na wstępie.

Podejmując to zagadnienie Sąd Najwyższy kierował się następującymi argumentami:

1. Jednym z kluczowych elementów przeobrażania instytucji przedawnienia roszczeń dokonywanego ustawą z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz. U. 1990 r. Nr 55 poz. 231) stał się wprowadzony do przepisu art. 118 kc nowy system tzw. terminów ogólnych. Istota zmiany wyraża się zastąpieniem funkcjonującego dotychczas pojęcia „roszczeń występujących w stosunkach między jednostkami gospodarki uspołecznionej, które podlegają państwowemu arbitrażowi gospodarczemu” pojęciem „roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej”. Zarazem ustawodawca ustalił dla tych roszczeń - miast obowiązującego do tej pory rocznego terminu przedawnienia - ogólny termin trzyletni. Tak więc przepis art. 118 kc przewiduje obecnie - jako zasadę - generalny termin przedawnienia wynoszący lat dziesięć, przy czym dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej termin ten wynosi trzy lata.

Doszło także do zasadniczej zmiany konstrukcyjnej art. 118 kc, polegającej na obwarowaniu normy określającej ogólne terminy przedawnienia zastrzeżeniem (poprzednikiem w postaci podrzędnego zdania warunkowego) o treści: „Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej”... Oznacza to, że ustawodawca przewiduje i dopuszcza wyjątki w każdej wyszczególnionej w przepisie kategorii roszczeń podlegających przedawnieniu.

Tak więc w przyjętym obecnie w kodeksie cywilnym systemie terminów przedawnienia podstawowym terminem przedawnienia roszczeń majątkowych jest termin 10-letni; on stanowi zasadę, od której już w treści przepisu art. 118 kc ustawodawca czyni dwie odrębności. Ustala bowiem, że wyróżnione przedmiotowo roszczenia o świadczenia okresowe oraz związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przedawniają się z upływem lat trzech. I dopiero od tak utworzonej reguły, jeżeli przepis szczególny stanowi inaczej, mogą zajść dalsze odstępstwa polegające na skróceniu - ewentualnie także przedłużeniu - terminu przedawnienia. Mówiąc inaczej, przewidziane (i zróżnicowane) w art. 118 kc terminy przedawnienia to tzw. terminy ogólne (normalne, zwyczajne), mające zastosowanie z braku uregulowania szczególnego.

Nieodzowna jest jeszcze jedna uwaga. Otóż skrócenie w art. 118 kc terminu przedawnienia roszczeń związanych z działalnością gospodarczą zostało podyktowane specyfiką (zawodowym charakterem) tej działalności oraz wymaganiami obrotu gospodarczego. Roszczenia te - z uwagi na dynamikę oraz pewność obrotu - muszą więc przedawniać się stosunkowo szybko, co niekoniecznie dotyczy roszczeń z materialnoprawnego punktu widzenia takich samych, ale oderwanych od prowadzenia działalności gospodarczej. Także specyfika świadczeń okresowych (np. odsetki, renta) zaważyła na przyjęciu krótszego terminu przedawnienia roszczeń z tego tytułu.

2. Zagadnienie prawne przedstawione przez Sąd Wojewódzki, powstałe na tle nowego brzmienia przepisu art. 118 kc, sprowadza się do pytania, czy przepisem szczególnym dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej jest każdy przepis przewidujący krótszy niż trzyletni termin przedawnienia, a więc np. - jak w sprawie niniejszej - przepis art. 646 kc, czy też tylko taki przepis, z którego brzmienia lub celu wynika, że dotyczy roszczeń związanych z prowadzeniem działalności.

Otóż sztywny podział na roszczenia związane oraz nie związane z działalnością gospodarczą nie istnieje, a identyfikacja danego roszczenia wedle tego kryterium zależy od okoliczności konkretnego przypadku. Są wprawdzie roszczenia, które przez swą istotę wiążą się z działalnością gospodarczą, albowiem wypływają z umów o tzw. kwalifikowanym charakterze (np. roszczenia przewoźnika z umowy przewozu, spedytora z umowy spedycji itp.), stanowią jednak wyjątek; niemal wszystkie cywilnoprawne roszczenia majątkowe mogą powstać zarówno w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, jak i bez takiego związku. Dobrym przykładem są to występujące w rozpoznawanej sprawie roszczenia wynikające z umowy o dzieło.

Ustanawiając krótsze niż ogólne terminy przedawnienia ustawodawca kieruje się różnymi przesłankami, najczęściej jednak decyduje o tym charakter roszczenia oraz - ogólniej - prawa, z którego ono wynika, a także społeczne wymagania rygoryzmu, stabilności i pewności obrotu. Przesłanki te mogą się nakładać bądź występować obok siebie niezależnie, nie należy ich jednak sobie przeciwstawiać. Jeśli zatem ustawodawca ustala dla roszczeń związanych z działalnością gospodarczą termin przedawnienia krótszy od właściwego wszystkim roszczeniom majątkowym terminu dziesięcioletniego, a nadto niektórym z roszczeń - wybierając je według innego kryterium i dając pierwszeństwo innym „mocniejszym” przesłankom - przypisuje termin jeszcze krótszy, to jest oczywiste, że odnosi to do wszystkich takich roszczeń, niezależnie od tego, czy wypływają z działalności gospodarczej, czy nie.

Odmienne widzenie tej kwestii i uznanie terminu trzyletniego z art. 118 kc za termin uniwersalny - dopuszczający odstępstwa jedynie wówczas, gdy przepis szczególny przez nadane mu brzmienie lub ze swej istoty dotyczy tylko roszczeń związanych z działalnością gospodarczą - wiedzie do rozwiązań, których zaakceptować nie można. Byłoby przecież paradoksem, gdyby roszczenia wynikające z tego samego stosunku prawnego - ale tylko dla jednej strony tego stosunku związane z działalnością gospodarczą - podlegały przedawnieniu w różnych terminach, z wyraźnym uprzywilejowaniem kontrahenta prowadzącego działalność gospodarczą, a więc profesjonalisty. Przykładowo, roszczenia wynajmującego, zajmującego się zawodowo najmem, o naprawienie szkody z powodu uszkodzenia lub pogorszenia rzeczy przedawniałaby się w ciągu lat trzech, natomiast roszczenia najemcy o zwrot nakładów, wynikające z tego samego stosunku najmu, ale, rzecz jasna, nie związane z działalnością gospodarczą, ulegałyby przedawnieniu już po upływie roku (art. 677 kc, por. też np. art. 322 § 1, 541, 719, 731 kc itd.). Trudno także byłoby znaleźć przekonywające uzasadnienie dla poglądu, że np. roszczenie wykonawcy dzieła przedawnia się w zasadzie z upływem lat dwóch (art. 646 kc), ale gdy wykonawcą jest profesjonalista prowadzący działalność gospodarczą, termin ten wynosi trzy lata (por. też np. jeszcze krótsze terminy przedawnienia z art. 722 lub art. 848 kc). Rozumowanie dopuszczające do występowania w obrocie takich paradoksów nie może być zaaprobowane, albowiem nie tylko osłabia pozycję osób wchodzących w stosunki cywilnoprawne z profesjonalistami, ale przede wszystkim podważa sens kreowania krótkich terminów przedawnienia dla roszczeń, które tego wymagają niezależnie od związku - lub jego braku - z działalnością gospodarczą.

Na koniec należy jeszcze zaznaczyć, że dla rozstrzygnięcia rozważanego zagadnienia nie może być pomocna uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 października 1993 r. III CZP 135/93 (OSNCP 1994/5 poz. 100), która ogranicza się wyłącznie do interpretacji międzyczasowego przepisu art. 8 ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz. U. 1990 r. Nr 55 poz. 321). Natomiast podłoże dla poglądu, że od wejścia w życie wymienionej wyżej ustawy obowiązują krótsze terminy przedawnienia niektórych roszczeń niezależnie od tego, w jakim stosunku prawnym powstały, można znaleźć w uzasadnieniu uchwały Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 1994 r. (III CZP 9/94, nie publikowanej).

Tylko ubocznie Sąd Najwyższy zauważa, że zgodnie z konstrukcją przepisu art. 118 kc nie wykluczone są także dla roszczeń związanych z działalnością gospodarczą terminy przedawnienia dłuższe niż trzy lata (por. też: chyba omyłkowo figurujący jeszcze w kodeksie cywilnym przepis art. 263 § 2). To jednak inny problem, który wykraczał poza zakres rozważań wyznaczony przedstawionym zagadnieniem oraz okolicznościami rozpoznawanej sprawy i dlatego nie został poddany analizie.

W konsekwencji Sąd Najwyższy powziął uchwałę o treści przytoczonej w sentencji.