SpecPrawny.pl | Forum Prawne

Mąż wystawił Firmie z króra miał podpisaną bezterminową umowę współpracy weksel in blanco -wypełnił tylko swoje dane pesel adres zamieszkania imie i nazwisko.Po trzech miesiącach okazało się że Firma przekazała weksel do kancelari prawniczej a ta uzyskała sądowy nakaz zapłaty,oraz przekazała do egzekucji komorniczej.
Weksel został wypełniony na maksymalną kwotę wynikającą z dokonanej opłaty skarbowej.Do weksa mąż nie załączał porozumienia wekslowego ani deklaracji.Kwota na wekslu nie jest zgodna ze zobowiązaniami męża ok.25%.
Czy Firma miała prawo tak postąpić tym bardzej że kancelaria w pozwie napisała że pozwany wystawił weksel własny na rzecz powoda na kwotę i z terminem płatności.
Podzelone są zdania co do wypełnienia weksla bez porozumienia czy deklaracji wekslowej.
Monika

Czy w powyższej wypowiedzi występują jakieś zapytania?

O ile mnie pamięć nie zawodzi, w stosunkach między wystawcą a remitentem (pierwszym uprawnionym z weksla) można powoływać się nie tylko na zarzuty z weksla ale także na zarzuty osobiste. Wchodzi w to też zarzut niezgodności wypełnienia weksla in blanco z deklaracją wekslową lub stosunkiem prawnym lezącym u podstawy wystawienia weksla. Pytanie tylko czy da się udowodnić te zarzuty w sytuacji gdy jak piszesz nie było deklaracji wekslowej na piśmie.

X-From: apache@sisco.pl Fri Apr 18 00:24:05 2003
Subject: weksel in blanco
Date: Fri, 18 Apr 2003 00:24:11 +0200

Darek.mnie nie jest do śmiechu.Jeśli możesz wyrazić swoją opinię będę zobowiązana.Nie jestem prawnikiem i nie wiem jak mogę się bronić.
Jeśli możesz pomóż
Dziękuję
Monika

Sytuacja prawna dłużnika z weksla niezupełnego w chwili wystawienia kształtuje się różnie, w zależności od tego, kto jest wierzycielem wekslowym. Jeżeli posiadaczem weksla jest pierwszy wierzyciel, wiąże go porozumienie zawarte z dłużnikiem, którego treść w niniejszej sprawie odzwierciedla złożona do akt deklaracja wekslowa. Podpisanie i wręczenie weksla in blanco oparte jest bowiem na zaufaniu do odbiorcy, który powinien wypełnić dokument zgodnie z zawartym porozumieniem.

Wekslem in blanco, zwanym przez prawo wekslowe niezupełnym w chwili wystawienia, jest dokument, który nie zawiera wszystkich ustawowych elementów treści weksla, składając się co najmniej z własnoręcznego podpisu wystawcy weksla lub akceptanta, złożonego na przedniej stronie weksla w zamiarze zaciągnięcia zobowiązania wekslowego. Przy czym w praktyce największe znaczenie mają gwarancyjne weksle in blanco, wystawiane w celu zabezpieczenia innych wierzytelności.

Wystawienie weksla in blanco opiera się z reguły na porozumieniu wekslowym osoby podpisującej weksel oraz odbiorcy weksla, które określa sposób oraz okoliczności uprawniające odbiorcę do uzupełnienia treści weksla. Nie musi być ono zawarte w jakiejś określonej formie, a w szczególności nie musi być sporządzone na piśmie. Wskazywał na to Sąd Najwyższy w wyroku z 28 maja 1998 r., III CKN 531/97, OSP 1999/7-8, poz. 140) podnosząc, że art. 10 prawa wekslowego nie wymaga szczególnej formy porozumienia wekslowego, może być ono osiągnięte także w sposób dorozumiany. W takim jednak wypadku z uwagi na specyfikę odpowiedzialności wekslowej musi to być przejaw woli, który w świetle okoliczności towarzyszących w sposób dostatecznie zrozumiały i niewątpliwy wyraża wolę wywołania skutków prawnych objętych treścią tej czynności prawnej (art. 60 k.c.).
Jednak w praktyce porozumienie wekslowe przybiera zazwyczaj postać odrębnego dokumentu tzw. deklaracji wekslowej, w którym wystawca weksla upoważnia odbiorcę do uzupełnienia weksla w razie niewykonania swojego zobowiązania, a odbiorca weksla warunki te akceptuje. Przy czym należy podkreślić, że ważność weksla in blanco nie jest uzależniona od istnienia deklaracji wekslowej, która ma przede wszystkim znaczenie dowodowe, gdyż ułatwia posiadaczowi weksla in blanco odparcie ewentualnych zarzutów wystawcy, że weksel został uzupełniony niezgodnie z zawartym porozumieniem. Zwracał na to uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z 28 października 1963 r. (II CR 249/63, OSNCP 1964, poz. 208). Na skutek wystawienia weksla in blanco oraz wręczenia go odbiorcy dochodzi do powstania zobowiązania wekslowego. Jednak zobowiązanie to ma charakter zobowiązania warunkowego. Wywołuje bowiem wszystkie skutki prawne dopiero w momencie, gdy treść weksla zostanie uzupełniona w sposób zgodny z przepisami prawa wekslowego oraz z zawartym porozumieniem stron.

Dla skutecznego dochodzenia praw z weksla in blanco konieczne jest zatem takie wypełnienie jego treści, aby była ona pod względem formalnym zgodna z przepisami art. 1 i 101 prawa wekslowego, a pod względem merytorycznym z treścią zawartego porozumienia wekslowego. Samo istnienie dokumentu o cechach weksla nie przesądza jeszcze o istnieniu zobowiązania wekslowego. Zaznaczał to Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 17 czerw-ca 1999 (I CKN 51/98, Pr. Gosp. 3/2000, s. 7) podkreślając, że zobowiązanie wekslowe osoby, która wręczyła weksel, nie powstaje w razie wypełnienia weksla in blanco przez jego odbiorcę niezgodnie z otrzymanym upoważnieniem.
Ciężar udowodnienia faktu, że weksel wręczony in blanco został uzupełniony w sposób sprzeczny z zawartym w tym zakresie porozumieniem stron, spoczywa na dłużniku wekslowym.
Dłużnik może podnieść ten zarzut bez żadnych ograniczeń przeciwko: swemu bezpośredniemu kontrahentowi, któremu wręczył weksel in blanco, osobie, która nabyła weksel in blanco przed jego wypełnieniem, gdyż jest ona związana treścią porozumienia wekslowego zawartego między wystawcą weksla a jego odbiorcą, osobie, która nabyła weksel już po jego wypełnieniu, lecz przy nabyciu tym była w złej wierze lub dopuściła się rażącego niedbalstwa.
Przy czym zła wiara nabywcy zachodziłaby wówczas, gdyby w chwili nabycia wiedział on, że weksel został wypełniony wbrew treści zawartego w tym względzie porozumienia. Zaś rażące niedbalstwo wtedy, gdy mógł on przy dołożeniu przeciętnej staranności zauważyć, że wypełnienie weksla przez jego poprzednika nastąpiło niezgodnie z porozumieniem.
Natomiast dłużnik nie może skutecznie podnieść tego zarzutu wobec nabywcy weksla, który nabył już wypełniony weksel in blanco, działając w dobrej wierze i przy dołożeniu należytej staranności. Wynika to z art. 10 prawa wekslowego, zgodnie z którym wystawca takiego weksla nie może, w zasadzie, zasłaniać się wobec następnych jego posiadaczy zarzutem, że został on wypełniony zgodnie z zawartym porozumieniem.

Uzupełnienie weksla wbrew zawartemu porozumieniu dotyczy przede wszystkim sytuacji, gdy weksel został wystawiony na kwotę wyższą niż to wynikało z upoważnienia (zazwyczaj z deklaracji wekslowej).
W takim przypadku należy przyjąć, że podniesiony przez wystawcę weksla zarzut, że przy wypełnieniu weksla nie zastosowano się do treści porozumienia, zwalnia dłużnika jedynie częściowo od odpowiedzialności za zapłatę sumy wekslowej, a mianowicie tylko o tyle, o ile weksel zawiera zwiększenie jego odpowiedzialności, w tym bowiem zakresie jego zobowiązanie wekslowe nie powstaje. Tak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku wydanym jeszcze 12 listopada 1931 r. (III RW 2354/31 Przegl. Pr. i Adm., poz. 13 z 1932 r.) wskazując, że nakaz zapłaty, wydany na podstawie weksla wypełnionego częściowo niezgodnie z umową należy uchylić o tyle, o ile wypełnienie nie odpowiadało umowie. Wynika to z założenia, że wszelkie klauzule porozumienia wekslowego należy uważać za zastrzeżone jedynie na korzyść dłużnika.

Wypełnienie weksla wbrew zawartemu porozumieniu może także polegać na samowolnym zamieszczeniu na nim klauzuli domicylu, która polega na wskazaniu w treści weksla miejsca będącego siedzibą (lub miejscem zamieszkania) osoby trzeciej, które to miejsce ma stanowić miejsce płatności weksla (art. 4 prawa wekslowego).
Posiadacz weksla in blanco może bowiem zamieścić klauzulę domicylu tylko za zgodą wystawcy weksla oraz wszystkich pozostałych osób podpisanych na wekslu (wskazywał na to Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 17 kwietnia 1935 r. (C II 3064/34, OSP XIV, poz. 423). Zgoda ta może być wyrażona zarówno na piśmie, jak i w sposób dorozumiany. Natomiast w razie braku takiej zgody zamieszczoną klauzulę traktuje się jako zmianę treści weksla, nie mającą znaczenia dla osób, które wcześniej złożyły swój podpis na wekslu.