SpecPrawny.pl | Forum Prawne

Witam
Jest orzeczenie Sądu Najwyższego

1967.01.0 uchwała SN III CZP 19/66 OSNC 1968/5/79
7 sędziów - zasada prawna

"W postępowaniu nakazowym dopuszczalne jest - po przekazaniu sprawy do sądu na skutek zarzutów - powoływanie się na podstawę faktyczną i prawną wynikającą z łączącego strony stosunku prawnego, w związku z którym został wystawiony dokument uzasadniający wszczęcie postępowania nakazowego. "

Czy zasada prawna SN wpisana do księgi zasad - czyli do stosowania przez wszystkie sądy - zawsze obowiązuje?

Czy to orzeczenie SN będące zasadą prawną jest aktualne w stanie prawnym po roku 2000 i zmianach w postepowaniu nakazowym szczególnie art 493 par 1 i 495 par3 kpc ?
pozdrawiam
Janek

Czy zasada prawna SN wpisana do księgi zasad - czyli do stosowania przez wszystkie sądy

Nie jest tak jak napisałeś. A w każdym razie stosowanie to nie jest obligatoryjne dla innych Sądów.
Orzeczenia SN wiążą inne Sądy niż Najwyższy tylko w danej sprawie, w której zapadły.

Uznanie uchwały za zasadę prawną ma po pierwsze znaczenie dla samego Sądu Najwyższego gdyż powoduje że odstąpienie od tej zasady przez inne składy SN jest obostrzone dodatkowymi wymogami proceduralnymi.
Oczywiście Sądy powszechne (oraz wojskowe) często kierują się treścią uchwał SN, czyli de facto je stosują (i to nie tylko te które uznano za zasady prawne) ale dzieje się to po prostu z uwagi na autorytet SN i doświadczenie orzekających tam sędziów, a nie dlatego że Sądy muszą te uchwały stosować.
Jeśli orzeczenie SN nie zapadło w tej konkretnej sprawie, którą rozstrzyga Sąd powszechny (czy wojskowy) to Sądy są niezawisłe i nie są związane uchwałami SN (nawet tymi uznanymi za zasady prawne).

[o uchwałach uznanych za zasady prawne z ustawy o SN]:

"Art. 61 § 6. Uchwały pełnego składu Sądu Najwyższego, składu połączonych izb oraz składu całej izby z chwilą ich podjęcia uzyskują moc zasad prawnych. Skład siedmiu
sędziów może postanowić o nadaniu uchwale mocy zasady prawnej.

Art. 62. § 1. Jeżeli jakikolwiek skład Sądu Najwyższego zamierza odstąpić od zasady prawnej, przedstawia powstałe zagadnienie prawne do rozstrzygnięcia pełnemu składowi izby.
§2. Odstąpienie od zasady prawnej uchwalonej przez izbę, przez połączone izby albo przez pełny skład Sądu Najwyższego wymaga ponownego rozstrzygnięcia
w drodze uchwały odpowiednio przez właściwą izbę, połączone izby lub pełny skład Sądu Najwyższego.
§3. Jeżeli skład jednej izby Sądu Najwyższego zamierza odstąpić od zasady prawnej uchwalonej przez inną izbę, rozstrzygnięcie następuje w drodze uchwały obu izb. Izby mogą przedstawić zagadnienie prawne do rozpoznania przez pełny skład Sądu Najwyższego."

Takie właśnie są skutki uznania uchwały za zasadę prawną.

SA stwierdził, że uchwała SN ma obecnie znaczenie wyłacznie historyczne wobec zmienionej procedury postępowania nakazowego.

Sprawa dotyczyła prekluzji złozenia zarzutów do nakazu zapłaty weksla.
Zarzuty były " zbyt lakoniczne" w pismie zawierajacym zarzuty do nakazu zapłaty, i w kolejnym piśmie procesowym zostały doprecyzowane. W dalszej części postępowania powoływano się na nastepne fakty i dowody oraz wyniki i materiały z prowadzonego równolegle postepowania w prokuraturze.

Po przeprowadzeniu postepowania dowodowego Sąd I instancji uchylił wydany nakaz zapłaty weksla - dochodząc do wniosku że nie powstało zobowiązanie wekslowe.

Powód zaskarzył wyrok do SA zarzucając naruszenie art 493 par 1 w związku 495 par 2kpc. Czyli, że SO dopuścił i rozpoznał zarzuty zgłoszone w późniejszej fazie postępowania nakazowego.
SA - przychylił się do apelacji i uchylił wyrok SO utrzymując nakaz zapłaty w mocy z w/w względów.

I tu mam watpliwości co do słuszności orzeczenia SA, ponieważ zobowiązanie weksowe nie powstało a SA wydając taki wyrok nakazuje zapłatę kwoty wekslowej?
_________________
Janek

Powód zaskarzył wyrok do SA zarzucając naruszenie art 493 par 1 w związku 495 par 2kpc. Czyli, że SO dopuścił i rozpoznał zarzuty zgłoszone w późniejszej fazie postępowania nakazowego.
SA - przychylił się do apelacji i uchylił wyrok SO utrzymując nakaz zapłaty w mocy z w/w względów.

I tu mam watpliwości co do słuszności orzeczenia SA, ponieważ zobowiązanie weksowe nie powstało a SA wydając taki wyrok nakazuje zapłatę kwoty wekslowej?

Jeśłi dobrze zrozumiałem SA uchylił orzeczenie SO w zasadzie wyłącznie z przyczyn proceduralnych (zbyt późne zgłoszenie zarzutów) a więc de facto w ogóle nie wnikał w merytoryczną warstwę sprawy. Jak dla mnie z orzeczenia SA wcale nie wynika że uznał on, iż zobowiązanie wekslowe istniało. Uznał chyba jedynie, że SO błędnie przyjął, iż nakaz zapłaty utracił moc bo pozwany nie zaskarżył prawidłowo nakazu. A zatem nakaz jest wiążący (niezależnie od jego merytorycznej treści).
Czy SA orzekł prawidłowo nie potrafię z głowy ocenić, bo ostatnio nie jestem zbyt blisko z procedurą cywilną (a były w niej istotne nowelizacje).