przez Marcin » Wt, 26 lip 2005, 14:33
Odprawy z tytułu zwolnień grupowych dotyczy wprost wyrok I PKN 3/96, którego pkt 3 tezy brzmi:
Odprawa z tytułu zwolnienia z pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy korzysta z takiej samej ochrony przed potrąceniami jak wynagrodzenie za pracę (art. 87 kp.) . W uzasadnieniu SN stwierdził m.in., co następuje:
Według art. 300 kp w sprawach nie uregulowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. W prawie pracy nie ma przepisu, który wprost zakazywałby dokonywania potrąceń z odprawy przysługującej pracownikowi na podstawie ustawy o zwolnieniach grupowych. Powstaje więc kwestia, czy ta sprawa nie jest uregulowana przepisami prawa pracy, co mogłoby oznaczać dopuszczalność stosowania potrąceń na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego (przy założeniu ich niesprzeczności z zasadami prawa pracy). Przeciwko tej możliwości przemawia jednakże przepis art. 87 § 1 kp stosowany w drodze analogii. Przepis ten gramatycznie dotyczy tylko wynagrodzenia za pracę i wprowadza jego ochronę, dopuszczając potrącenie z wynagrodzenia za pracę tylko sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych, zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi i kar pieniężnych przewidzianych w art. 108 kp. Ponadto bez zgody pracownika (art. 91 kp) mogą być odliczane kwoty określone w art. 87 § 7 kp. Dopuszczalność stosowania art. 87 § 1 kp w drodze analogii do omawianej odprawy uzasadniona jest podobieństwem funkcji i charakteru obu świadczeń. Wynagrodzenie za pracę i odprawa mają charakter pieniężny i są świadczeniami ze stosunku pracy. Wynagrodzenie za pracę zapewnia pracownikowi środki na utrzymanie i zaspokajanie innych potrzeb. Z reguły analogiczne są funkcje odprawy, co jest widoczne zwłaszcza w przypadku pracownika nie mogącego znaleźć nowego zatrudnienia. Należy także zauważyć, że omawiana odprawa wykazuje również inne związki z wynagrodzeniem za pracę, gdyż jest obliczana na jego podstawie, a jej wysokość zależy od stażu pracy.
Powyższy pogląd jest kontynuacją wcześniejszego orzecznictwa przyjmującego szerokie stosowanie art. 87 § 1 kp. Przykładowo można wskazać na stosowanie tego przepisu do ekwiwalentu za urlop (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 czerwca 1980 r. I PR 43/80 OSNCP 1980/12 poz. 248), do nagrody jubileuszowej (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 1982 r. I PRN 118/82 OSNCP 1983/7 poz. 102) oraz do odprawy emerytalnej (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 29 sierpnia 1994 r. III APr 44/94 OSAiSN 1994/10 poz. 79).