SpecPrawny.pl | Forum Prawne

przeczytałam w komentarzach do przepisów o spadku autorstwa prof. Skowrońskiej takie zdanie " Wartość aktywów spadkowych równa zeru nie musi
wyłączać możliwości dochodzenia zachowku przez uprawnionego. Podstawę
obliczenia zachowku bowiem może wówczas stanowić wartość darowizn dokonanych
przez spadkodawcę".
Jak to interpretować ? Czy osoba uprawniona do spadku ma prawo do zachówku w stosunku do rzeczy darowanych za życia spadkodawcy ?????

1) Aby obliczyć wartość zachowku trzeba znać wartość masy spadkowej bo zachowek stanowi określony ułamek (1/2 albo 2/3) tego co dziedziczyłoby się z ustawy (czyli gdyby nie było testamentu).
2) Inna zasada prawa spadkowego mówi że na poczet schedy spadkowej zalicza się darowizny poczynione przez zmarłego za życia

Dlatego wg mnie w przytoczonym przez Ciebie fragmencie komentarza autorce chodzi o to że nawet jeżeli aktywa zmarłego w chwili śmierci wynoszą zero (nie ma nic) to jeszcze nie oznacza że nie powstaje prawo do zachowku.
Wg niej trzeba jeszcze wziąc pod uwagę to czy zmarły za życia poczynił jakieś darowizny na rzecz spadkobierców.
Jeżeli tak - to wartość tych darowizn będzie podstawą obliczenia wartości zachowku, bo wartość tych darowizn stanie się de facto wartością spadku.

Osobiście nie przyszło mi dotąd do głowy by tak na to patrzeć (dotąd wydawało mi się że masa spadkowa w kwocie zero powoduje że zachowek też wynosi zero, a darowizny poczynione za życia nie są częścią masy spadkowej, a jedynie wyjątkowo mogą być rozliczane przy dziale spadku) więc trudno mi ad hoc powiedzieć czy zgadzam się z tym poglądem i korci mnie by najpierw zajrzeć do kodeksu i innych komentarzy. Trzeba jednak przyznać, że autorka przytaczanego komentarza nie jest osobą przypadkową w tej branży

cytuję "czy zmarły za życia poczynił jakieś darowizny na rzecz spadkobierców " , a co jeśli spadkodawca zrobił za życia darowiznę na osobę obcą - nie spadkobierców , czy spadkobierca ustawowy ma wtedy prawo do zachówku i jakiego ?

Na chwilę obecną mogę tylko podać przepisy k.c. do których w końcu sięgnąłem. Potwierdzają one to co pisała prof. Skowrońska i prima vista wydaje mi się że przy obliczaniu zachowku mogą w grę wchodzić także darowizny na rzecz obcych (nie-spadkobierców)

Art. 993. Przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów i poleceń, natomiast dolicza się do spadku, stosownie do przepisów poniższych, darowizny uczynione przez spadkodawcę.

Art. 994. § 1. Przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, ani dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób nie będących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku.
§ 2. Przy obliczaniu zachowku należnego zstępnemu nie dolicza się do spadku darowizn uczynionych przez spadkodawcę w czasie, kiedy nie miał zstępnych. Nie dotyczy to jednak wypadku, gdy darowizna została uczyniona na mniej niż trzysta dni przed urodzeniem się zstępnego.
§ 3. Przy obliczaniu zachowku należnego małżonkowi nie dolicza się do spadku darowizn, które spadkodawca uczynił przed zawarciem z nim małżeństwa.

Art. 995. (254) Wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili ustalania zachowku.

Art. 996. Darowiznę uczynioną przez spadkodawcę uprawnionemu do zachowku zalicza się na należny mu zachowek. Jeżeli uprawnionym do zachowku jest dalszy zstępny spadkodawcy, zalicza się na należny mu zachowek także darowiznę uczynioną przez spadkodawcę wstępnemu uprawnionego.

Art. 997. Jeżeli uprawnionym do zachowku jest zstępny spadkodawcy, zalicza się na należny mu zachowek poniesione przez spadkodawcę koszty wychowania oraz wykształcenia ogólnego i zawodowego, o ile koszty te przekraczają przeciętną miarę przyjętą w danym środowisku.